Türkiye Otomotiv Sanayiinde Üretim ve İhracat Düşüşü

Türkiye Otomotiv Sanayiinde Düşüş: 2025’in İlk İki Ayı

Türkiye otomotiv sanayii, 2025 yılının ilk iki ayında üretim, ihracat ve iç pazarında önemli bir düşüşle karşılaştı. Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) tarafından açıklanan veriler, sektörün zorlu bir dönemden geçtiğini gösteriyor. Geçen yılın aynı dönemine kıyasla toplam üretim, %9 oranında bir azalışla 218 bin 991 adet seviyesine geriledi. Bu düşüş, otomobil üretiminde de hissedildi; otomobil üretimi %6 azalarak 141 bin 496 adede düştü. Traktör üretimi de dahil edildiğinde, toplam üretim 224 bin 348 adede ulaştı.

Ticari araç üretiminde de benzer bir düşüş gözlemlendi. 2025 yılı Ocak-Şubat döneminde ticari araç üretimi %13 oranında azaldı. Bu düşüş, ağır ticari araç grubunda %54, hafif ticari araç grubunda ise %8 olarak kaydedildi. Özellikle kamyon üretimi %67 oranında gerilerken, minibüs üretiminde %122 gibi dikkat çekici bir artış yaşandı.

Türkiye otomotiv sanayisinin kapasite kullanım oranı %62 olarak hesaplandı. Bu oran, hafif araçlarda %64, kamyon grubunda %26, otobüs-midibüs grubunda %56 ve traktör grubunda ise %43 seviyesinde gerçekleşti. Yani, fabrikalar tam kapasite çalışmaktan oldukça uzak durumda.

İhracatta Gerileme

Otomotiv ihracatında da belirgin bir gerileme görüldü. Ocak-Şubat döneminde toplam otomotiv ihracatı %4 azalarak 158 bin 168 adet seviyesine ulaştı. Otomobil ihracatı ise %7 oranında düşüşle 93 bin 127 adet oldu. Bununla birlikte, ticari araç ihracatı %1 artış gösterirken, traktör ihracatı 2024 yılına göre %48 azalarak yalnızca bin 652 adet olarak kaydedildi. Uludağ İhracatçı Birlikleri’nin verilerine göre, ilk iki aylık dönemde toplam otomotiv ihracatı dolar bazında %1, euro bazında ise %2 gerileyerek sırasıyla 5,9 milyar dolar ve 5,4 milyar euro seviyesinde gerçekleşti. Bu dönemde ana sanayi ihracatı %3 azalırken, tedarik sanayi ihracatı %2 oranında artış gösterdi.

İç Pazar Daralması

İç pazarda da önemli bir daralma yaşandı. 2025 yılının Ocak-Şubat döneminde toplam satışlar %15 gerileyerek 164 bin 324 adet seviyesine düştü. Aynı dönemde otomobil satışları %10 azalarak 131 bin 965 adede geriledi. Ticari araç pazarında da büyük düşüşler yaşandı; hafif ticari araç pazarı %30, ağır ticari araç pazarı ise %35 oranında daraldı. Özellikle otobüs satışları %42, midibüs satışları ise %6 oranında azaldı. Kamyon pazarı ise geçen yılın aynı dönemine göre %36 düşerek 4 bin 328 adede geriledi.

İthal araçların pazar payı da gözle görülür bir artış gösterdi. Ocak-Şubat döneminde otomobil pazarında ithalatın payı %67 seviyesinde gerçekleşirken, hafif ticari araç pazarında bu oran %75 oldu. Yerli otomobil satışları geçen yılın aynı dönemine göre %11 azalırken, ithal otomobil satışları %9 geriledi. Hafif ticari araçlarda ise yerli üretim araçların satışı %47, ithal araç satışı ise %22 azalma gösterdi.

Otomotiv Sektörünün Genel Durumu

Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin verilerine göre, otomotiv sektörü 2025 yılında %16 pay ile Türkiye’nin toplam ihracatında en büyük paya sahip sektör olmayı sürdürüyor. Ancak, sektörde yaşanan üretim ve ihracat kayıpları, iç pazardaki daralma ve ithal araçların pazar payındaki artış, otomotiv sanayii için kritik bir sürece işaret ediyor. Bu durum, sektörün geleceği için endişe verici bir tablo oluşturuyor.